Zowel fiscaal als erfrechtelijk is het interessanter om een cadeau te geven dan een schenking te doen. Maar waar zit juist het verschil tussen een cadeau en een schenking?

De kerst- en eindejaarsperiode is het ideale moment om je kinderen een financieel duwtje in de rug te geven. Sommige enveloppen onder de kerstboom of die na het voorlezen van de nieuwjaarsbrief worden overhandigd zijn al wat dikker dan anderen. Vraagt u zich ook wel eens af hoe ver u daarin kunt gaan? Hoe onderscheidt zich een cadeau, dat geen juridische gevolgen heeft, van een schenking met alle juridische en fiscale gevolgen van dien?

Een cadeau is fiscaal interessanter!

Schenkbelasting? Bij een cadeau is daarvan geen sprake, maar bij een schenking wel. Als u een roerend goed schenkt aan uw kind zoals geld, juwelen of een auto, dan moet u daarop in principe 3% schenkbelasting betalen. Indien u een roerend goed als cadeau geeft, moet u geen schenkbelasting betalen.

Erfbelasting? Dat hangt ervan af! Indien u ervoor koos om geen schenkbelasting te betalen op uw schenking – en die keuze heeft u als u een roerend goed schenkt – moet er alsnog erfbelasting op deze schenking worden betaald wanneer u binnen drie jaar na de schenking overlijdt.

Een cadeau moet daarentegen niet worden aangegeven in de aangifte nalatenschap en blijft dus in principe steeds onbelast, ook al overlijdt u een dag na uw vrijgevige bui. De fiscus kan na uw overlijden wel een bankonderzoek doen. Als daaruit blijkt dat u binnen de drie jaar vóór uw overlijden overschrijvingen deed aan uw kinderen, waarvan de fiscus meent dat het geen gelegenheidsgeschenken maar schenkingen betroffen, zal er alsnog erfbelasting worden geheven aan de progressieve tarieven tot 27%.

Een cadeau is ook erfrechtelijk interessant!

Als u aan één van uw kinderen een schenking doet, dan moet hij of zij deze schenking bij uw overlijden “inbrengen” in uw nalatenschap, zodat uw andere kinderen niet benadeeld worden. De wetgever gaat ervan uit dat u uw kinderen gelijk wilt behandelen. Ieder heeft dus recht op een gelijk deel van uw nalatenschap. Daarbij wordt niet alleen rekening gehouden met uw vermogen op het moment van uw overlijden, maar ook met de schenkingen die u tijdens uw leven deed. Wat een kind al heeft geschonken gekregen, moet worden verrekend bij de vereffening-verdeling van uw nalatenschap. Dat kind moet dan ofwel minder nemen uit uw nalatenschap dan de andere kinderen, ofwel moet dat kind zelfs een opleg betalen aan diens broer(s) of zus(sen) als blijkt dat er bij uw overlijden onvoldoende overschiet om uw andere kinderen te compenseren voor de uitgevoerde schenking.

U kan dit principe van gelijke behandeling weliswaar doorbreken door een schenking ‘buiten deel’ te doen aan een van uw kinderen. Maar ook dan kunnen uw andere kinderen bij uw overlijden een verrekening eisen om zich ervan te vergewissen dat hun voorbehouden erfdeel (reserve) niet werd aangetast door uw schenking. Als blijkt dat hun reserve werd aangetast, zal het begiftigd kind een stuk van diens schenking moeten teruggeven.

Een cadeau is daarentegen definitief en moet niet “verrekend” worden met uw nalatenschap. Daarom wordt een cadeau ook wel eens gebruikt als een middel om “selectief” te onterven. Door bij iedere gelegenheid een duur cadeau of een som geld te geven, kunt u dus bepaalde kinderen bevoordelen als dat nodig zou zijn.

Is het een schenking of een cadeau?

Een cadeau is een geschenk dat u geeft naar aanleiding van een speciale gelegenheid. In geval van latere discussie zal er worden gekeken naar de omstandigheden waarin het cadeau werd gegeven. Het moet m.a.w. gaan om een gebeurtenis waarbij het gebruikelijk of normaal is dat er een cadeau gegeven wordt zoals een verjaardag, Kerstmis of Nieuwjaar. Indien u daarentegen uw dochter financieel wilt helpen bij de opstart van haar eigen zaak, is de kwalificatie als cadeau minder evident.

Tip: zorg voor voldoende bewijs van uw cadeau. Schrijft u geld over naar aanleiding van Kerstmis, verwijs er dan in uw mededeling naar dat het om een kerstcadeau gaat.

Bovendien moet het cadeau in verhouding zijn met uw vermogen (artikel 4.87, § 2, lid 1 BW). Hoeveel die verhouding precies moet bedragen, staat niet in de wet. Dat is dus een feitenkwestie. De vuistregel die in de praktijk vaak wordt gehanteerd is dat alle cadeaus samen per jaar niet meer mogen bedragen dan 1% van uw totale vermogen.

Schrijft u dus 10.000 euro over naar een kind als kerstcadeau zal dit wellicht geen problemen opleveren als u een totaal vermogen (roerend + onroerend) heeft van 1.000.000 euro. Heeft u daarentegen slechts een netto vermogen van 200.000 euro, dan kan dit cadeau als een schenking worden beschouwd met alle juridische en fiscale gevolgen van dien.

Kosten van huwelijk? Wilt u het trouwfeest van uw dochter volledig bekostigen? Dat mag u doen, zelfs ongeacht de kostprijs. Volgens de wet is de kostprijs van een bruiloft immers geen schenking maar een normale uitgave (artikel 4.87, § 2, lid 1 BW). Dus ook al kost het trouwfeest van uw dochter 40.000 euro en heeft u een netto vermogen van slechts 200.000 euro, mag u het trouwfeest volledig betalen zonder fiscale of erfrechtelijke gevolgen.

Hetzelfde geldt voor de kosten van een dure buitenlandse universitaire opleiding van uw zoon. Ook deze kosten zijn volgens de wetgever geen schenking, maar maken deel uit van de kosten van opvoeding en onderhoud.

Deze mildheid van de wetgever heeft ook een keerzijde: zo kan het zijn dat u uw ander kind, dat niet trouwde of geen dure opleiding volgde, wilt compenseren door hem of haar eenzelfde geldsom te schenken. Uw goede bedoelingen zullen dan ongewenste gevolgen hebben bij uw overlijden. Juridisch gezien kreeg het ene kind immers een schenking en het andere kind niet. Het “begiftigd” kind zal diens broer/zus daarvoor moeten compenseren… Hoe u zo’n euvels vermijdt, leest u in onze volgende nieuwsbrief!